Boswachter Mark Kras werkt in Nationaal Park Hollandse Duinen voor Staatsbosbeheer en blogt voor Toeractief. In deze blog vertelt hij over de vogels die hij spot aan de Nederlandse kust.
Ik sta aan de rand van ons land. Op het zuidelijkste puntje van het Nationaal Park Hollandse Duinen in wording. Een flets winterzonnetje breekt door het grijze wolkendek. Dat is prettig, want er staat een behoorlijk frisse oostenwind. Voor me strekt het havenhoofd zich uit, de Noordzee in. Wijzend richting een land dat zich, eigengereid, van het vasteland van Europa heeft afgekeerd.
Maasvlakte
Ik draai mijn gezicht, tegen de klok in. Op de andere oever van de Nieuwe Waterweg zie ik de Maasvlakte, vol met de industriële architectuur van de Rotterdamse haven. De fletse zon en het tegenlicht zrogen voor een bijzonder beeld. Het kost moeite om er naar te kijken. De Maasvlakte is enerzijds een economische motor van Nederland, anderzijds heb ik het gevoel dat ik kijk naar industrieel erfgoed. Naar een fossiel verleden. De grote zeeschepen die voor dit beeld langs glijden, wijzen in ieder geval nog op voldoende leven.
Smienten op brak water
Mijn blik draait verder terug naar waar ik vandaan was gekomen. In mijn ooghoek vliegen eenden op. Tegen het licht in is het moeilijk om ze te herkennen. Maar zodra ze landen, zie ik dat het smienten zijn. De ruitijd is voorbij en vooral de mannetjes zijn prachtig op kleur. Smienten op brak water? Dat is voor mij bijzonder. Ik ken ze vooral van de veenweidegebieden waar ze ’s nachts gras grazen en overdag rusten op het water. In Nederland overwintert 40 % van alle smienten ter wereld. Vanuit het hoge noorden en oosten komen ze hierheen en zijn dan korte tijd de talrijkste soort eend in ons land. Als je langs de weilanden fietst ontkom je niet aan het geluid van hun opmerkelijk vrolijke fluitje.
Wie zoekt zal vinden
Op de pier lopen mensen in kleine groepjes. Zoals gewoonlijk trek ik bekijks met de lange telelens die ik op mijn rug draag. “Zie je wat bijzonders?”, vraagt een dame netjes op 1,5 meter afstand. Ik wijs niet op de industrie op de Maasvlakte, hoewel me die misschien meer verwondert dan de vogels die op en rond het havenhoofd zitten. Ik wijs op de steenlopers. Ook zij komen net als de smienten uit het hoge noorden. Waarschijnlijk uit Groenland. Om hier te komen zijn ze de Atlantische oceaan overgestoken. De steenlopers rennen en springen over de basaltblokken en vallen zo behoorlijk op. Af en toe trekken ze wat waterplanten of steentjes weg om te kijken of er wat te eten onder zit. “In het Engels heten ze turnstone. Je kunt wel raden waarom.”
Zeldzaam paars
Er is echter een andere soort die ik zoek op de basaltblokken. Vaak bijna nog minder schuw dan de steenlopers, maar gereserveerder. Ze trekken zich vooral niks van voorbijgangers aan. Een steenloper op de Brouwersdam heb ik, tot mijn ergernis, eens patat zien eten uit de hand van een vogelaar. De soort die ik zoek, is de paarse strandloper. Paars is een bijzondere kleur. Pas als je de vogels in het juiste licht rustig bekijkt, ontwaar je de wat paarse gloed die over hun verenkleed ligt. In Nederland overwinteren vijf- tot zesduizend steenlopers. Paarse strandlopers zijn een stuk zeldzamer. Naar schatting zijn er in de winter zo’n vier- tot zeshonderd in ons land. Het zijn vogels van rots en steen. Ook in hun broedgebed in Noord-Scandinavië, IJsland en Noord Rusland zijn ze op dergelijke ondergrond te vinden. Maar goed, ik heb ze nog niet gevonden.
Gevonden
Ik zie wel een drieteenstrandloper tussen een groepje steenlopers. Niet helemaal op zijn plek, want dit kleine witte vogeltje is specialist in mee rennen met de golven in de vloedlijn op het strand. Maar ik zie wel waarom hij daar even niet te vinden is. Op het strand lopen meer wandelaars en honden dan de vogel lief is. Ik speur, met het zonlicht in de rug, de basaltblokken af en zie zowaar een paarse strandloper. Als een ware acrobaat zoekt hij eten tegen een wand met een steile hoek. Ik zak door mijn knieën en maak foto’s. Als ik over mijn lens kijk, zie ik plots dat hij niet alleen is. Het verenkleed onttrekt de vogels aan het zicht, maar zodra je er één ziet zie je er meer. Ik zie ook het vistuig en de drijvers die op de basaltblokken liggen. Maar vandaag wil ik me niet ergeren.
Genieten van de buit
Een groepje wandelaars is gestopt. De paarse strandlopers vallen hen niet op. Dat is vogelen voor gevorderden. Ze kijken naar een steenloper met een krabbetje. Hij krijgt nauwelijks rust. Want een soortgenoot ziet dat krabbetje ook wel zitten. Al rennend en springend probeert hij te ontkomen. Uiteindelijk lukt dat en kan hij aan zijn maaltje beginnen.
Even alleen genieten
Ik loop terug over het havenhoofd. Wat een bijzonder stukje Nederland is het hier in de uiterste hoek van Nationaal Park Hollandse Duinen. Plots zie ik twee drieteenstrandlopers die het lef hebben om toch tussen alle mensen, rennend langs de vloedlijn, voedsel te zoeken. Ik zoek een strategische plek waar ze langs gaan komen en ga op mijn buik liggen. Genietend van de rennende witte bolletjes met de golven op de achtergrond, maak ik foto’s. Mijn geheugenkaartje loopt snel vol. Mijn hoofd raakt even snel leeg. Even niet denken wat ik ervan vind, even alleen genieten. “In the forest I lose my mind and find my soul”, schreef John Muir. Ik denk dat dat hem ook aan de Hollandse Kust lukt.
Boswachter Mark Kras is op Twitter en Instagram te volgen als @boswachtermark en hij schrijft regelmatig blogs op www.boswachtersblog.nl en www.natuurfotografie.nl
