Fietsverlichting is een essentieel onderdeel van fietsveiligheid. Maar wat maakt fietsverlichting goed? Fietslampjes zijn overal verkrijgbaar, maar de kwaliteit kan sterk verschillen. Toeractief deed onderzoek naar fietsverlichting, zodat jij goed zichtbaar de weg op kunt.
De geschiedenis van fietsverlichting gaat terug tot de vroege dagen van de fiets. Oorspronkelijk waren dit eenvoudige olielampen gemonteerd op de fiets. Met de vooruitgang in technologie zijn we nu getuige van geavanceerde led-systemen en oplaadbare batterijen die onze nachtelijke fietstochten veiliger maken.
RAI Keurmerk Fietsverlichting (RKF)
Goede fietsverlichting begint natuurlijk bij gezien worden door andere verkeersdeelnemers. Maar ook zelf de weg en de omgeving zien, is van belang. De Nederlandse verkeerswetgeving kent slechts minimale regelgeving voor fietsverlichting en van Europese normering is geen sprake. Zodra je als fietser enige vorm van wit of geel licht aan de voorzijde en rood licht aan de achterkant hebt, is dat voor de wet voldoende. Daar gelden wel een paar regels bij. Zo mag fietsverlichting niet verblinden, want dit brengt andere weggebruikers in gevaar. Het licht mag ook niet knipperen. Maar wat is nu écht goede fietsverlichting? Om je te helpen is er een handig keurmerk ontwikkeld: het RAI Keurmerk Fietsverlichting (RKF), gebaseerd op de strenge Duitse STvZO goedkeuring. Lampen met het RKF-logo voldoen aan de eisen die worden gesteld aan goede fietsverlichting.
Een goede fietslamp: lumen versus lux
Als je op zoek gaat naar goede verlichting voor op je fiets, kom je waarschijnlijk de termen lumen en lux tegen. Alle STvZO en RAI Keurmerk Fietsverlichting (RKF) goedgekeurde fietslampen worden in lux aangeduid. Beide termen beschrijven eigenschappen van licht. Maar wat is nou eigenlijk het verschil tussen de twee termen? Toeractief legt het uit.
Lumen
Lumen is de eenheid voor lichtstroom en geeft de hoeveelheid licht aan die een ledlamp kan genereren, oftewel de lichtkracht. Lumen staat voor de totale hoeveelheid licht die een lichtbron uitstraalt. Het is de lens van de lichtbron die bepaalt waar het licht heen gaat. Daar zijn geen richtlijnen voor en elke fabrikant kan hier dus zijn eigen keuzes in maken. Veel lumen betekent niet automatisch een goede fietslamp.
- Deze fietslampen voldoen niet aan de keurmerken. Door hun breed lichtbeeld hebben ze geen gerichte bundel. Daardoor heeft dit soort koplamp een verblindend effect op andere weggebruikers. De lamp schijnt zowel omhoog, omlaag als naar de zijkanten. Omdat deze fietsverlichting verblindt, mag je die officieel niet op de openbare weg gebruiken. In Nederland wordt het gedoogd onder het motto: liever een verblindende fietslamp dan helemaal geen. Een lumen fietslamp is wel ideaal voor tochten door donkere en afgelegen gebieden. Denk aan een bos of natuurgebied. Je ziet met een hoge hoeveelheid lumen veel beter waar je fietst, wat belangrijk is op zulke plekken.
- Lumen fietsverlichting heeft altijd een knipperstand.
- Dit soort fietslamp is meer voor sportief gebruik (MTB of racen). Door de brede lichtbundel oriënteer je je beter in heel donkere gebieden.
Lux
Lux is de hoeveelheid licht die zich concentreert op een bepaald oppervlak. Wat je moet weten over lux:
- Deze fietsverlichting is wettelijk goedgekeurd. Het belangrijkste bij deze fietslamp is dat de hoeveelheid lux minimaal tien bedraagt en een niet-verblindend lichtbeeld heeft.
- De lichtbundel is gericht en wijst meestal naar het wegdek. Hoe meer lux, hoe feller de lichtbundel op het gerichte oppervlak schijnt. De lichtbundel van dit soort fietsverlichting wordt niet groter of breder zoals bij lumen wel het geval is.
- Lux lampen hebben geen knipperstand.
- Dit soort fietsverlichting is ideaal voor gebruik in de stad of intensief gebruik op openbare wegen.
Losse fietsverlichting: kies voor kwaliteit
Een setje losse fietslampjes gebruik je op meerdere fietsen en is gemakkelijk mee te nemen in je tas. Hartstikke handig dus. Als je losse verlichting koopt, heb je enorm veel keuze: de hoeveelheid licht (vaak aangegeven in lumen), de lichtbundel, de accuduur, het montagesysteem, de batterijen of accu. Denk voor je aankoop eens even na waar je het vaakst fietst en stem daar je keuze voor een fietslamp op af. Zo is goede verlichting voor in de stad niet altijd het beste om mee in de bossen te gaan crossen. Fiets je regelmatig in het pikkedonker, dan wil je ver vooruit kunnen kijken en is een krachtige, brede voorlamp (denk aan 500 lumen of meer) gewenst. Soms voldoet een goedkoop lampje van Action; als je enkel gezien wilt worden in het rustige centrum van je dorp bijvoorbeeld. Fiets je echter over drukke stukken, dan is het zeer belangrijk dat andere automobilisten jou goed opmerken. Met de allerkleinste lampjes van een paar euro lukt dit wat ons betreft niet goed genoeg.
Straatverlichting aan? Fietsverlichting aan!
De stelregel wanneer je fietsverlichting aan moet, luidt: straatverlichting aan, fietsverlichting aan. Heb je geen licht of voldoet je licht niet aan de eisen, dan riskeer je een boete. Lege batterijen of ‘oeps vergeten’ zijn geen goede redenen om zonder verlichting te fietsen. Op het fietsen zonder licht staat dan ook een boete van € 55. Een goede motivatie om te zorgen voor goede, werkende fietsverlichting.
De beste fietsverlichting: tips van Toeractief
Er is veel keuze als het gaat om fietsverlichting. De beste fietsverlichting is voor iedereen anders: de een wilt veel zien, de ander wilt enkel gezien worden. Wij zetten drie verschillende goede opties voor je op een rijtje.
- De Ion Pro RT van Trek. De lamp is krachtig genoeg om elk bospad te verlichten. Samen met het Flare RT achterlicht biedt het de ultieme zichtbaarheid op de weg, in de stad of het bos. Je bent tot op wel 2 km afstand zichtbaar. Deze set bevestig je eenvoudig aan je stuur of fietsframe en werkt op een oplaadbare accu. Nadeel: prijzig!
- De AXA Niteline 44-r is een goed alternatief voor fietsers die een goedkoper en klein lampje zoeken voor dagelijkse korte fietstochten in het donker. Je bent veel beter zichtbaar dan met de kleine verlichting van bijvoorbeeld Action. De lampjes zijn makkelijk over aan te bevestigen en op te laden via USB.
- De oplaadbare Elops led fietsverlichting set ST 520 van Decathlon heeft een lichtkracht van 20 lumen (voor) en 5 lumen (achter). Prima verlichting om goed gezien te worden voor een nette prijs.
- De Sigma Aura Serie heeft een krachtige 80 lux en 90 m lichtbundel. Het is dus niet meer nodig een zogenaamde ‘verblindende powerlamp’ te gebruiken, omdat die ver schijnen. De lux lampen kunnen dat inmiddels ook. Ook is deze serie fietsverlichting van Sigma wettelijk goedgekeurd en voldoen de lampen aan de strenge Duitse STvZO wetgeving en het Nederlands RAI Keurmerk Fietsverlichting.
Praktische tips voor fietsverlichting
- Controleer de batterijen of laadstatus regelmatig en vervang versleten lampen om optimale zichtbaarheid te behouden.
- Als je jouw fiets onbeheerd achterlaat, is het handig als je de verlichting gemakkelijk kunt verwijderen en meenemen om diefstal te voorkomen.
- Zorg ervoor dat je fietsverlichting weerbestendig is, vooral als je vaak in verschillende weersomstandigheden fietst. Dit verlengt de levensduur van de verlichting.
Wil je ook veilig op pad als je gaat wandelen? Lees hier tips voor een veilige wandeling.
